Częstokroć w wielu filmach utrwalany jest obraz zgodnie, z którym w razie odkrycia złóż cennych kopalin w gruncie, właściciel danego gruntu nagle staje się prominentnym przedsiębiorcą. Jednakże czy w świetle prawa polskiego odkrycie strategicznych kopalin w nieruchomości powoduje, iż prawo własności gruntu rozciąga się na te kopaliny, a tym samym właściciel gruntu nabywa prawo ich wydobywania i czerpania z tego tytułu korzyści?
Niestety, na mocy art. 10 ustawy z dnia 9 czerwca 2011r.- Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. 2011 Nr 163 poz. 981; dalej u.p.g.g.) złoża kopalin strategicznych, a także złoża wód leczniczych, wód termalnych i solanek objęte są tzw. własnością górniczą, która przysługiwać może jedynie Skarbowi Państwa. W konsekwencji powyższego złoża węglowodorów, węgla kamiennego, metanu występującego jako kopalina towarzysząca, węgla brunatnego, rud metali z wyjątkiem darniowych rud żelaza, metali w stanie rodzimym, rud pierwiastków promieniotwórczych, siarki rodzimej, soli kamiennej, soli potasowej, soli potasowo-magnezowej, gipsu i anhydrytu, kamieni szlachetnych, pierwiastków ziem rzadkich, gazów szlachetnych, bez względu na miejsce ich występowania, stanowią własnością państwową (art. 10 ust. 1 u.p.g.g.).
Jedynie inne złoża niż wymienione powyżej, przykładowo piaski i żwiry, objęte są prawem własności nieruchomości gruntowej (art. 10 ust. 3 u.p.g.g.). Oznacza to, iż odkryte we własnym gruncie złoża strategicznych kopalin (np. pokładów złota) nie stanowią własności właściciela gruntu, jednakże należy mieć na uwadze, iż nadal przysługuje mu prawo do nieruchomości i w związku z tym może on osiągać korzyści związane z wydobywaniem kopalin przez uprawnione podmioty, w sposób określony w przedmiotowej ustawie./IM