Ponoszenie odpowiedzialności na gruncie prawa karnego uzależnione jest od spełnienia wielu kryteriów. Jednym z nich jest osiągnięcie określonego wieku w chwili popełnienia czynu zabronionego. Zasadą jest, iż odpowiedzialność karna może być przypisana osobie, która w chwila jego popełnienia ukończyła lat siedemnaście. Co ciekawe, za niektóre z czynów zabronionych, wymienionych enumeratywnie w art. 10 § 2 ustawy Kodeks karny odpowiadać mogą nieletni, którzy dopuścili się określonych czynów zabronionych po ukończeniu 15 lat. Do tych czynów zalicza się m.in. zamach na życie Prezydenta RP, rozbój, zabójstwo z wyłączeniem przypadku, gdy dokonano go pod wpływem silnego wzburzenia usprawiedliwionego okolicznościami, czy też zgwałcenie małoletniego poniżej lat 15.

Należy mieć na uwadze jednak, iż samo ukończenie 15 roku życia w chwili popełnienia owych czynów nie jest jednoznaczne z przypisaniem odpowiedzialności takiemu nieletniemu. Dodatkową przesłanką ponoszenia odpowiedzialności karnoprawnej jest to ażeby okoliczności sprawy oraz stopień rozwoju sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste za tym przemawiają, a w szczególności, jeżeli poprzednio stosowane środki wychowawcze lub poprawcze okazały się bezskuteczne. W związku z tym nie każdy nieletni w wieku 15 lat będzie ponosił odpowiedzialność karną na ogólnych zasadach w razie popełnienia jednego z wymienionych czynów zabronionych./IM