Niedawno upłynął termin rozliczenia się z fiskusem, kiedy to należało złożyć właściwą deklarację podatkową, na podstawie której zostanie określone zobowiązanie podatkowe. Najczęściej stawianym w związku z tym pytaniem jest, czy podatnikowi grozi jakaś odpowiedzialność na wypadek podania nieprawdy albo też błędu w podanej deklaracji podatkowej. Na tak zadane pytanie odpowiada art. 56 Kodeksu Karnego Skarbowego (dalej jako: kks). Jak stanowi wyżej cytowany przepis podatnik, który składając organowi podatkowemu, innemu uprawnionemu organowi lub płatnikowi deklarację lub oświadczenie, podaje nieprawdę lub zataja prawdę albo nie dopełnia obowiązku zawiadomienia o zmianie objętych nimi danych, przez co naraża podatek na uszczuplenie, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności, albo obu tym karom łącznie. Jak wynika z powyższego odpowiedzialność za dane podane w deklaracji podatkowej – jak i każdym innym oświadczeniu – istnieje i jest przez ustawodawcę zakreślona bardzo szeroko gdyż może opiewać na karę pieniężną (grzywna), aż do bezwzględnego pozbawienia wolności. Wszystko zależy od rangi nieprawidłowości danych zawartych w deklaracji oraz skutku, jaki dane nieprawidłowości wywołają. Przepis sankcjonuje nie tylko podanie z premedytacją danych nieprawdziwych ale również fakt nieaktualizowania danych, które organ podatkowy o podatniku już posiada. Istotnym jest, że w efekcie nie musi dojść do faktycznego uszczuplenia podatku należnego przez podatnika, a wystarczy już sam fakt narażenia na takie uszczuplenie, z uwagi na podanie danych nieprawdziwych w deklaracji podatkowej. Oszustwo skarbowe wskazane w art. 56 KKS można popełnić działając zarówno
z zamiarem bezpośrednim, a więc obejmując swoim zamiarem uszczuplenie należności podatkowej jak i z zamiarem wynikowym gdzie wystarczy, że podatnik ma pewną świadomość, że dane mogą być nieprawdziwe lub nieaktualne, a mimo to taką deklarację organowi podatkowemu przedstawia licząc,
że nieprawidłowości nie wyjdą na jaw. Sprawca musi być zatem świadomy, że swoim zachowaniem podaje nieprawdę lub zataja prawdę, że czyni to kształtując w określony sposób treść deklaracji lub oświadczenia, że w ten sposób przedstawia błędnie okoliczności istotne z punktu widzenia podstawy lub wysokości zobowiązania podatkowego oraz że naraża w ten sposób podatek na uszczuplenie (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 kwietnia 2018 r. sygn. akt II KK 403/17). Dolegliwość kary również będzie ustalona w oparciu o powyższe okoliczności. Sąd inaczej oceni sytuację, gdzie podanie nieprawdziwych danych w deklaracji narazi Skarb Państwa na stratę tysiąca złotych – i tu można rokować grzywnę lub inną mało dolegliwą karę – a zupełnie inaczej gdy sprawa dotyczy kwot o znacznych rozmiarach. Zgodnie z art. 53 § 16 KKS wielka wartość jest to wartość, która w czasie popełnienia czynu zabronionego przekracza tysiąckrotną wysokość minimalnego wynagrodzenia. Ważną kwestią jest możliwość korygowania złożonego zeznania oraz poprawienia danych, które zostały podane w sposób błędny lub nieprawdziwy. Dokonać korekty warto właściwie do momentu zakończenia okresu przedawnienia zobowiązania podatkowego, a zatem 5 lat od końca roku, w którym złożona deklaracja została opatrzona błędnymi danymi. Zeznania za rok 2018 zatem korygować należy do 31 grudnia 2024 roku, gdyby jakaś nieprawidłowość wyszła na jaw, a postępowanie karnoskarbowe bądź podatkowe nie zostało jeszcze wszczęte. W kontekście błędów deklaracji ważnym jest przepis art. 274 Ordynacji podatkowej. Przepis ten stanowi, że w razie stwierdzenia,
że deklaracja zawiera błędy rachunkowe lub inne oczywiste omyłki bądź że wypełniono ją niezgodnie z ustalonymi wymaganiami, organ podatkowy w zależności od charakteru i zakresu uchybień koryguje deklarację, dokonując stosownych poprawek lub uzupełnień, jeżeli zmiana wysokości zobowiązania podatkowego, kwoty nadpłaty, kwoty zwrotu podatku albo kwoty nadwyżki podatku do przeniesienia lub wysokości straty w wyniku tej korekty nie przekracza kwoty 5000 zł lub zwraca się do składającego deklarację o jej skorygowanie oraz złożenie niezbędnych wyjaśnień, wskazując przyczyny, z powodu których informacje zawarte w deklaracji podaje się w wątpliwość. Niemniej jednak, to co dany urząd uzna za oczywistą omyłkę pisarską bądź rachunkową pozostaje zawsze kwestią pozostawioną do uznania danego organu i zależy od charakteru uchybień. Znacznie bezpieczniej jest we własnym zakresie korygować błędy w złożonej deklaracji niż czekać na reakcję organu podatkowego czy wszczęcie właściwego postępowania./MW